30 Ekim 1923 tarihinde kurulan[1] 1. Türkiye Hükûmeti'nden 26 Mart 1971'de sonlanan[2] 32. Türkiye Hükûmeti'ne kadar hiçbir kadın Türkiye hükûmetlerinde bakan olarak yer almadı. 32. hükûmet, 12 Mart Muhtırası ile istifaya zorlandıktan sonra bu muhtırayı yayımlayanlar, CHP'li Nihat Erim'i "tarafsız başbakan" olarak yeni hükûmeti kurmakla görevlendirdi.[3][4] Bunun üzerine Erim, 26 Mart 1971'de kurduğu, "Kabinem beyin takımı olacak"[5] ve "Genç beyinlerle çalışacağım"[6] dediği yeni hükûmete Sadi Koçaş'ın isteği üzerine Türkân Akyol'u[7] Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı olarak atadı.[8][9] Böylece Akyol Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kadın bakanı oldu.[7][10] Erim'e göre Akyol, sadece kadın olduğu için değil aynı zamanda Atatürk Devrimleri'nin sonuçlarını ispatlamak adına atandı.[11] Göreve başladıktan on gün sonra Akyol'un da içinde bulunduğu on bakan Erim'e istifalarını sundu ancak Erim geri adım atınca istifa gerçekleşmedi.[12] Daha sonra 2 Aralık'ta Akyol'un içinde bulunduğu 11 bakan istifalarını Erim'e sundu. Ertesi gün de Erim, cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a, "istifalarını isteyen bakanların istifalarını kabul edip göreve devam etmek yerine, hükûmetin tüm olarak istifasını sunmayı" uygun gördü.[13] Aynı gün içinde Sunay, hükûmetin istifasını kabul etti ve 33. Hükûmet, yeni hükûmet kurulana kadar görevini yaklaşık bir hafta daha sürdürdükten sonra son buldu.[13] Hükûmetle birlikte Akyol'un görevi son bulmuş oldu.
ntv tarih dergi pdf 53
Onu takip eden hükûmet 25 Haziran 1993'te kuruldu ve Akyol aynı görevini sürdürürken,[45] Çiller başbakan olarak bu konuma gelen ilk kadın oldu.[46][47] Akyol 25 Temmuz 1994'e kadar görevinde kaldıktan sonra istifa etti ve istifası iki gün sonra Demirel tarafından onandı.[48] Kadından Sorumlu Devlet Bakanlığı'naysa Önay Alpago atandı.[48][49] Alpago da, 27 Mart 1995'te görevinden istifa etti, aynı gün içinde istifası onandı ve yerine Aysel Baykal getirildi.[50][51] Baykal, görevini hükûmetin sonlandığı 5 Ekim 1995 tarihine kadar sürdürdü. 50. Hükûmet de 49. Hükûmet gibi 3 farklı kadın bakana ev sahipliği yapmış oldu. Çiller, 51. Hükûmet'te de başbakanlık görevine devam ederken kurulan azınılık hükûmetinin tek kadın bakanı, Kadından Sorumlu Devlet Bakanlığı'na getirilen Işılay Saygın oldu.[52][53] Kurulan bu hükûmet yeterli güvenoyu alamayınca 25 gün sonra sonlandı.[54][55] Peşine kurulan hükûmette de Çiller başbakanlık görevine devam ederken Saygın da 23 Şubat 1996'ya kadar Kadından ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanı olarak görevini sürdürdü.[56][57] Saygın, 23 Şubat'ta Çiller tarafından Çevre Bakanı olarak atandı.[58] İlk kadın Çevre Bakanı olan Saygın, hükûmet sonlanana kadar görevini sürdürdü.[59] 6 Mart 1996'da hükûmet son bulurken Çiller'in başbakanlığı da son buldu.
3 Kasım 2002'de yapılan genel seçimle birlikte Ak Parti iktidar partisi oldu[100] Partinin iktidara geldiği günden beri kurulan bütün hükûmetlerde en az bir kadın bakan yer aldı. Bu hükûmetlerde toplamda 12 farklı kadın, bakan olarak görev yaptı. Cumhuriyet tarihinde görev almış kadın bakanların yarısına yakına bu dönemde atandı. 2ff7e9595c
Bình luận